เดชรัต สุขกำเนิด
Think Forward Center
มะพร้าวเป็นพืชที่อยู่คู่กับวัฒนธรรมไทยมาอย่างยาวนาน ภูมิปัญญาของเราสามารถนำเอามะพร้าวมาใช้ได้แทบทุกส่วน ในปัจจุบัน ผลิตภัณฑ์มะพร้าวของไทยก็ยังคงเป็นที่ยอมรับในตลาดโลก ไม่ว่าจะเป็นกะทิสำเร็จรูป น้ำมันมะพร้าวแบบต่างๆ หรือผลิตภัณฑ์เสริมคุณค่าทางโภชนาการต่างๆ จนมีคำกล่าวว่า “มะพร้าวคือ Super Food”
แต่เมื่อตัดภาพกลับมาที่ชาวสวนมะพร้าว เรากลับพบว่า ขณะที่ตลาดผลิตภัณฑ์มะพร้าวของไทยเติบโตอย่างมั่นคง แต่ราคามะพร้าวที่ชาวสวนได้รับกลับไม่มีความแน่นอน หลายครั้งที่ราคามะพร้าวกลับตกต่ำจนชาวสวนมะพร้าวไม่อาจดำรงอาชีพอยู่ได้ จนพื้นที่การปลูกมะพร้าวของไทยลดลงต่อเนื่อง สวนทางกลับการส่งออกผลิตภัณฑ์มะพร้าว และนำไปสู่การนำเข้ามะพร้าวผลและกะทิสำเร็จรูปแช่แข็งมาเป็นจำนวนมาก และกดดันให้ราคามะพร้าวที่ชาวสวนมะพร้าวได้รับลดต่ำลงไปอีก
กลไกตลาดมะพร้าวจึงเป็นอุปสรรคสำคัญ เพราะความจริงแล้ว ปริมาณมะพร้าวในประเทศยังมีน้อยกว่าความต้องการแปรรูปในประเทศ อีกทั้งความต้องการของผลิตภัณฑ์มะพร้าวในตลาดต่างประเทศก็มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ดังนั้น ราคามะพร้าวที่ตกต่ำจึงไม่ได้เกิดจากผลผลิตในประเทศล้นเกิน แต่เกิดขึ้นจากการนำเข้ามะพร้าวจากต่างประเทศในปริมาณที่มากเกินไปและในช่วงเวลาที่ไม่เหมาะสม (หรือนำเข้ามาในช่วงที่ผลผลิตภายในประเทศออกสู่ตลาดพอดี) นอกจากนี้ ชาวสวนมะพร้าวยังเผชิญปัญหาจากการระบาดของแมลงศัตรูพืช และกลไกการตลาดที่ไม่เป็นธรรมและขาดอำนาจต่อรองกับคนกลางและผู้แปรรูปอีกด้วย
ที่มา: Thairath.co.th
พรรคก้าวไกลเห็นว่า ด้วยเหตุที่มะพร้าวเป็นพืชที่คุณค่าทางโภชนาการสูง และมีคุณประโยชน์ในหลากหลายด้าน มะพร้าวจึงเป็นพืชที่มีศักยภาพทางเศรษฐกิจสูงมาก แต่ด้วยการบริหารจัดการห่วงโซ่อุปทานของภาครัฐไม่มีประสิทธิภาพมากพอในการรักษาเสถียรภาพของราคามะพร้าว ส่งผลให้ราคามะพร้าวตกต่ำเป็นระยะ และทำให้อาชีพชาวสวนมะพร้าวกลับกลายเป็นอาชีพที่ไม่มั่นคงยั่งยืน สวนทางทิศทางของผลิตภัณฑ์มะพร้าวที่กำลังเติบโตในตลาดโลก
พรรคก้าวไกลแน่วแน่ที่จะแก้ไขปัญหาของชาวสวนมะพร้าว และเพื่อให้อุตสาหกรรมมะพร้าวสามารถเติบโตได้อย่างยั่งยืนและเป็นธรรม พรรคก้าวไกลจึงเสนอมาตรการเชิงนโยบาย ทั้ง 8 ข้อ ดังต่อไปนี้
นโยบายมะพร้าวก้าวไกล
- ประกาศให้มะพร้าวเป็นพืชเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ที่จะตั้งเป้าหมายให้เกิดการวิจัยและพัฒนา เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ ทั้งในทางโภชนาการ สุขภาพ ความงาม หัตถกรรม สิ่งแวดล้อม และการท่องเที่ยว ตั้งเป้าหมายให้สามารถเพิ่มมูลค่าจากผลิตภัณฑ์มะพร้าวได้ 2 เท่า ภายในเวลา 4 ปี และมีผู้ประกอบการรุ่นใหม่ในพื้นที่เกิดขึ้นไม่น้อยกว่า 1,000 ราย
- สนับสนุนให้จังหวัดประจวบคีรีขันธ์เป็นศูนย์กลางของการวิจัยและพัฒนาอุตสาหกรรมมะพร้าวในประเทศไทย โดยสนับสนุนงบประมาณผ่านองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (เช่น อบจ. ประจวบคีรีขันธ์) ในการจัดตั้งศูนย์วิจัยและพัฒนามะพร้าว ในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เพื่อทำหน้าที่
- การพัฒนาสายพันธุ์มะพร้าว และเทคนิคการป้องกันโรค แมลงและศัตรูมะพร้าว (เช่น แตนเบียน)
- การพัฒนาเครื่องจักร/อุปกรณ์ในการทำสวนและการแปรรูปมะพร้าว
- การพยากรณ์ผลผลิตมะพร้าวในแต่ละเดือน (ล่วงหน้าอย่างน้อย 3 เดือน)
- การพัฒนาและกำหนดมาตรฐานคุณภาพการรับซื้อมะพร้าว และการแปรรูปมะพร้าว ที่เป็นธรรมสำหรับชาวสวนมะพร้าว
- การพัฒนาผลิตภัณฑ์มะพร้าวในรูปแบบต่างๆ และการสนับสนุนการแปรรูปมะพร้าวในพื้นที่
- การพัฒนากลไกการตลาดมะพร้าวให้เป็นธรรม การเพิ่มอำนาจต่อรองของชาวสวนมะพร้าว และการพัฒนาผู้ประกอบการรุ่นใหม่ในพื้นที่
- กำหนดราคาเป้าหมายของมะพร้าว (ผลใหญ่) ที่ 15 บาท/ผล โดยใช้วิธีการกำหนดปริมาณ/ช่วงเวลานำเข้ามะพร้าวและผลิตภัณฑ์มะพร้าว ไม่ให้กระทบกระเทือนกับปริมาณมะพร้าวในประเทศที่ออกสู่ตลาด และการควบคุมและจำกัดจุด/สถานที่กะเทาะมะพร้าวนำเข้า เพื่อมิให้ส่งผลกระทบต่อราคามะพร้าวในประเทศ
- จัดตั้งคณะกรรมการนโยบายมะพร้าวแห่งชาติ (หรือ Coconut Board) แยกออกมาจากคณะกรรมการพืชน้ำมัน และให้ชาวสวนมะพร้าวในพื้นที่ได้เลือกตั้งผู้แทนในคณะกรรมการนโยบายมะพร้าวได้โดยตรง โดยคณะกรรมการมะพร้าวฯ จะทำหน้าที่
- การติดตามเฝ้าระวังราคามะพร้าว ให้มีเสถียรภาพ มีความเป็นธรรม และสามารถแข่งขันได้
- กำหนดมาตรการนำเข้ามะพร้าวเพื่อป้องกันการระบาดของโรคแมลง และมิให้มีผลกระทบกับราคามะพร้าวภายในประเทศ
- การป้องกันและปราบปรามมะพร้าวนำเข้าผิดกฎหมาย หรือมะพร้าวเถื่อนอย่างจริงจัง
- เป็นตัวแทน หรือทีมมะพร้าวไทย (หรือ CocoThai) ในการเปิด/ขยายตลาดผลิตภัณฑ์มะพร้าวในประเทศต่างๆ ทั่วโลก
- กำหนดมาตรฐานและฉลากผลิตภัณฑ์มะพร้าว “ผลิตภัณฑ์จากมะพร้าวที่ปลูกในประเทศไทย” หรือฉลาก Grown in Thailand เพื่อปกป้องตลาดกะทิของประเทศไทย (ในตลาดโลก) จากการนำกะทิสำเร็จรูป และกะทิสำเร็จรูปแช่แข็งจากต่างประเทศ มาขายในนามกะทิสำเร็จรูปของประเทศไทย (หรือ Made in Thailand) และจะช่วยลดความสับสนและสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคกะทิของไทยทั่วโลกด้วย
- สนับสนุนงบประมาณในการป้องกันและควบคุมโรค แมลง การลดต้นทุนการผลิต และการรับรองมาตรฐานการผลิตของเกษตรกร ดังต่อไปนี้
- สนับสนุนการปลูกทดแทนมะพร้าว โดย (ก) สนับสนุนสินเชื่อปลอดดอกเบี้ยในระยะ 3-5 ปีแรก (ข) ประกันรายได้จากการปลูกพืช/เลี้ยงสัตว์แซมมะพร้าวในช่วง 5 ปีแรก (ไม่ต่ำกว่า 6,000 บาท/ไร่/ปี) (ค) สนับสนุนงบประมาณในการปลูกไม้ยืนต้นแซมมะพร้าว เพื่อเป็นทางเลือกของชาวสวนมะพร้าวการออมในระยะยาว (ในอัตรา 4,000 บาท/ไร่ ในช่วงเวลา 3 ปี
- สนับสนุนแตนเบียน สนับสนุนงบประมาณผ่านศูนย์วิจัยมะพร้าว และกลุ่มเกษตรกร/วิสาหกิจชุมชน/สหกรณ์ในการเพาะฟัก/เพาะเลี้ยงแตนเบียน และการควบคุมทางชีวภาพอื่นๆ
- ประกันภัยพืชผลฟรี สนับสนุนงบประมาณในการทำประกันภัยพืชผลสำหรับชาวสวนมะพร้าว เพื่อชดเชยความสูญเสียที่เกิดจากภัยธรรมชาติ (วาตภัย ภัยแล้ง) และโรค/แมลงศัตรูพืช
- พัฒนาแหล่งน้ำและระบบสูบน้ำ สนับสนุนงบประมาณผ่านองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการพัฒนาแหล่งน้ำ สนับสนุนงบประมาณผ่านกลุ่มเกษตรกร/วิสาหกิจชุมชน/สหกรณ์ ในการพัฒนาระบบสูบน้ำด้วยโซลาร์เซลล์
- ปุ๋ยซื้อหนึ่งแถมหนึ่ง สนับสนุนการจำหน่ายปุ๋ยผสมผ่านกลุ่มเกษตรกร/วิสาหกิจชุมชน/สหกรณ์ หรือผู้ประกอบการ SME ในพื้นที่ โดยรัฐจะจัดหาแม่ปุ๋ยให้ และรัฐบาลก้าวไกลจะแถมปุ๋ยสั่งตัด หรือ ปุ๋ยผสมในสูตรที่สอดคล้องกับค่าความอุดมสมบูรณ์ของดินแต่ละแปลงและความต้องการของมะพร้าว ส่วนกรณีมะพร้าวอินทรีย์จะสนับสนุนงบประมาณในการจัดหาปุ๋ยอินทรีย์ผ่านกลุ่มเกษตรกรในอัตราที่เท่ากัน
- ตรวจรับรองมาตรฐานฟรี สนับสนุนงบประมาณในการตรวจรับรองมาตรฐาน GAP มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ และมาตรฐาน GMP สำหรับการแปรรูปมะพร้าว ฟรี เพื่อสนับสนุนการยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์มะพร้าวทั่วประเทศ
- ส่งเสริมภูมิปัญญามะพร้าวและเศรษฐกิจสร้างสรรค์มะพร้าว ผ่าน
- การจัดการเรียนการสอนที่เกี่ยวข้องกับภูมิปัญญามะพร้าวในโรงเรียน/วิทยาลัย/มหาวิทยาลัยต่างๆ ทั้งในด้านโภชนาการ ด้านความความงาม ด้านหัตถกรรม ด้านการจัดการสิ่งแวดล้อม ผ่านทางกลไกสำคัญ 2 กลไก คือ
- คูปองเปิดโลกสำหรับนักเรียน (1,000-2,000 บาท/ปี) และ
- คูปองพัฒนาทักษะสำหรับวัยแรงงาน (5,000 บาท/ปี)
- การประกวดนวัตกรรมเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์มะพร้าวในทุกระดับ รวมถึงในระดับนานาชาติ
- การสนับสนุนการท่องเที่ยวเชิงเกษตรและเชิงอนุรักษ์ในสวนมะพร้าว การจัดงานมหกรรมมะพร้าวนานาชาติที่เสริมหนุนการท่องเที่ยวไปพร้อมๆกัน
- สนับสนุนทุนตั้งตัวสำหรับผู้ประกอบการรุ่นใหม่ (100,000 บาท/ราย) โดยไม่ต้องมีหลักทรัพย์/บุคคลค้ำประกัน และทุนสร้างตัวสำหรับการขยายกิจการ (1,000,000 บาท/ราย)
- การจัดทีมมะพร้าวไทย (CocoThai) เพื่อเผยแพร่องค์ความรู้และขยายตลาดผลิตภัณฑ์มะพร้าวไทยในประเทศต่างๆ ทั่วโลก
- พัฒนาให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางองค์ความรู้เรื่องมะพร้าวของโลกอย่างแท้จริง
- การจัดการเรียนการสอนที่เกี่ยวข้องกับภูมิปัญญามะพร้าวในโรงเรียน/วิทยาลัย/มหาวิทยาลัยต่างๆ ทั้งในด้านโภชนาการ ด้านความความงาม ด้านหัตถกรรม ด้านการจัดการสิ่งแวดล้อม ผ่านทางกลไกสำคัญ 2 กลไก คือ
- พัฒนาระบบและมาตรฐานการซื้อขายมะพร้าวให้มีความโปร่งใสและเป็นธรรม โดยเฉพาะการคัดคุณภาพ/ขนาดมะพร้าว และการกำหนดราคามะพร้าวลูกเล็ก ภายในเวลา 2 ปี รวมถึงการพัฒนาไปสู่ระบบการแบ่งปันผลตอบแทน และระบบการทำข้อตกลงราคาล่วงหน้า ระหว่างเกษตรกรชาวสวนมะพร้าวกับผู้แปรรูปมะพร้าว โดยรัฐบาลจะสนับสนุนเงินทุนหมุนเวียนดอกเบี้ยต่ำ และช่วยประกันความเสี่ยงด้านราคาสำหรับผู้ประกอบการ ที่เลือกใช้ระบบการแบ่งปันผลตอบแทน และระบบการทำข้อตกลงราคาล่วงหน้า ในช่วงเวลา 4 ปีนี้
